Jest wiele sposobów na wyznaczanie północy, wszystkie mają swoje zady i walety. Nikt przecież w czasie nowiu nie będzie wyznaczał kierunku za pomocą zegarka. (Tak, to było wyzwanie).
Do większości sposobów wyznaczania północy bez kompasu potrzebne nam będzie słońce. (Jeśli zapomnicie swojego, to spokojnie! Jedno zawsze krąży nad naszymi głowami ).
Sposób pierwszy to (tum dum tudum!) wyznaczanie północy za pomocą mrowisk.
Jeśli kiedyś wstaliście od komputera i spróbowaliście wyjść poza dom i poza miasto (tak, wiem jak ciężko zdobyć się na taki wysiłek) to pewnie widzieliście kopiec mrowiska. Taki tam zwyczajny kopczyk z liści, ziemi, igieł i śmieci zostawionych przez ludzi, którzy nie umieją się zachować w lesie. Są dwa fakty dotyczące wyznaczania północy (a raczej południa) za pomocą mrowiska: jeśli mrowisko jest wolnostojące, to jego południowy stok zawsze jest najmniej stromy (mrówki lubią słońce), a jeśli mrowisko przylega do drzewa, to rozrasta się głównie po tejże stronie pnia. Jest jeden haczyk. Jeśli strona południowa drzewa jest zacieniona, to mrówki usypią sobie mrowisko tam, gdzie świeci słońce.
Czas na sposób drugi. Zegarkiem w słoneczny dzień możemy dokładnie określić kierunki świata. Można to robić nawet w trakcie marszu, jedynie unosząc rękę. Należy wycelować wskazówką godzinową w słońce i podzielić kąt pomiędzy wskazówką godzinową i godziną 12 na pół. Tutaj pojawia się mały problem, gdyż przed południem bierzemy kąt z tej strony godziny 12, do której zbliża się nasza wskazówka, a po południu bierzemy kąt ze strony, w którą się oddala.
Błąd pomiarów może sięgać 15 stopni.
Następnie mamy całą grupę wyznaczania sposobów za pomocą cienia. Metod całkiem skutecznych, biorąc pod uwagę fakt, że za pomocą jednej z nich wikingowie dopłynęli do Ameryki. Więc po kolei:
Metoda niedokładna, wystarczy chwila i patyk:
Należy wbić pionowo patyk, zaznaczyć koniec jego cienia, poczekać paręnaście minut (im dłużej tym dokładniej), zaznaczyć, dokąd przesunął się koniec i voila! Wystarczy połączyć punkty, by znaleźć północ. Jest jedna wada. Błąd pomiarowy jest większy przy przesileniu letnim i zimowym i może sięgać nawet 40 stopni! 
Metoda dokładna, czasochłonna i z użyciem sznurka:
Należy pionowo w ziemię wbić patyk, zaznaczamy koniec jego cienia na ziemi. Bierzemy sznurek i odmierzamy dokładną długość cienia, rysujemy okrąg o promieniu równemu długości cienia wokół naszego gnomonu, zaznaczamy obecne miejsce zetknięcia figury z cieniem i czekamy. Gdy cień patyczka dotrze do krawędzi okręgu z innej strony, zaznaczamy to miejsce i rysujemy prostą łączącą oba punkty, tak by powstała nam linia tworząca łuk. To linia wschód – zachód, po stronie patyczka jest południe, więc północ łatwo jest znaleźć. Ważne jest, aby pomiary zaczynać przed południem, inaczej zanim wyjdą, zastanie nas noc i w gruncie rzeczy następny dzień też.
Wracając do odrywania się od kompa i wychodzenia do lasu, to na kamieniach i drzewach czasami może Cię spotkać mech wskazujący drogę. On też mówi o północy, ale w tym przypadku, tak samo jak przy mrowisku, trzeba brać pod uwagę fakt, że nie zawsze wskazuje dobrze. Może być złośliwy albo coś.
Na szczęście nie zwiodą Cię gwiazdy!
Na półkuli północnej można obserwować gwiazdę polarną, która zawsze jest na północy. Ona nie jest złośliwa jak mech, mrówki czy patyczkowe cienie. Już od tysięcy lat siedzi sobie na północy. Tylko jest jeden problem: jak ją, kurde, znaleźć na rozgwieżdżonym niebie? Sposób jest jeden:
Popatrz w górę i znajdź Gwiazdę Polarną wskazującą północ, proste, nie?
No właśnie nie do końca. Bo gwiazd jest dużo. Nawet bardzo, więc która to Gwiazda Polarna? Teraz jest nią najjaśniejsza z gwiazd małej niedźwiedzicy. Jak będzie Ci ciężko, to zlokalizuj Wielką Niedźwiedzicę. Gwiazda Polarna jest na przedłużeniu prostej poprowadzonej przez dwa ostatnie „koła wozu”. Za jakieś 1000 lat inna gwiazda zostanie Gwiazdą Biegunową, więc nasza wiedza może się lekko zdewaluować, jednak jest to najskuteczniejsza nocna metoda wyznaczania kierunków świata.
No chyba, że będą chmury.
Ostatnie przedstawione w dzisiejszym wpisie sposoby na wyznaczanie północy sprawdzą się w terenie zabudowanym. Anteny satelitarne w Polsce są skierowane na satelity geostacjonarne, a gdzie takie wiszą? Nad równikiem, więc anteny skierowane są równo na południe (z odchyleniem 2-3 stopni w zależności od satelity). Stare kościoły (stare znaczy mające powyżej 200 lat) mają nawę główną na linii wschód – zachód (księża kiedyś lubili robić performensy i światło wpadające o wschodzie do kościoła przez witraże im bardzo pomagało).
Skoro już przedstawiłem Wam najważniejsze metody wyznaczania północy możecie pochwalić się takimi, których nie zawarłem bo uważam, że są bezsensowne i niedziałające lub takimi, o ktrych nie wiedziałem.
Bibliografia:
http://www.publicdomainpictures.net
http://www.harcbook.info
http://www.survival.strefa.pl (gorąco polecam!)
Spodobał Ci się ten wpis? Będzie nam bardzo miło, jeśli udostępnisz go na Facebooku!
Polub nas na Facebooku i obserwuj na instagramie, by nie przegapić kolejnych wpisów.
Blog Niewidzialnych 
Doskonały wpis, chciałem opublikować podobny, ale chyba zamiast tego po prostu wrzucę linka do Twojego.
W ramach uzupełnienia w kierunkach świata w lesie można połapać się dzieki słupkom oddziałowym. Wiedząc, że oddziały w lesie są numerowane od północnego wschodu gdy znajdziemy taki słupek to krawędź słupka między dwoma najniższymi numerami wskazuje kierunek północny.
Tutaj obrazek ilustrujący tą zależność.
Pozdrawiam
PolubieniePolubienie